Podczas Sesji Plenarnej Konferencji Jubileuszowej z okazji 30-lecia PT TEPIS w 100-letniej historii zawodu tłumacza przysięgłego w niepodległej Polsce wiceprezes Krajowej Rady Notarialnej, Pan Rejent Tomasz Kot odniósł się do:
– zawodu notariusza i tłumacza przysięgłego jako zawodzie zaufania publicznego – link
– kwestii podpisu elektronicznego – link
– początkach zawodu tłumacza przysięgłego – link
Drogie Koleżąnki i Drodzy Koledzy!
Z radością informujemy, że w dniu 23 września 2020 r. PT TEPIS zawarło porozumienie o współpracy z Katedrą Prawa Rzymskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pierwszą informacją, którą pragniemy Państwo przekazać, jest ogłoszenie o naborze na studia podyplomowe „Prawo umów w obrocie konsumenckim i profesjonalnym”. Studia są prowadzone w Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach Wydziału Prawa i Administracji przez specjalistów w zakresie prawa cywilnego przez cenionych praktyków oraz uznanych dydaktyków, naukowców o krajowym i międzynarodowym autorytecie, prawników mających doświadczenie w wykonywaniu zawodu adwokata, radcy prawnego, a także sędziego.
Studia podyplomowe „Prawo umów w obrocie konsumenckim i profesjonalnych” są przeznaczone dla osób z innym wykształceniem niż prawnicze, mających w swojej działalności gospodarczej i zawodowej do czynienia z prawem umów — dążących do poszerzenia swej wiedzy i kompetencji w zakresie prawa.
Zajęcia w ramach studiów będą się odbywały podczas dwunastu zjazdów średnio dwa razy w miesiącu. Rozpoczną się w październiku 2020 roku, a skończą w czerwcu 2021 roku. Zjazdy będą trwały od soboty do niedzieli. Sobota będzie poświęcona wykładom oraz ćwiczeniom, w niedzielę do południa będą odbywały się ćwiczenia.
Celem kształcenia w ramach Studiów jest wyposażenie słuchaczy w umiejętności wykorzystania w praktyce instytucji przewidzianych prawem cywilnym. Podczas Studiów zostaną omówione zagadnienie związane z zawieraniem umów (m.in. zagadnienie trybów zawarcia umowy w tym oferty, wzorców umownych, umowy przedwstępnej). Zagadnienia związane z kształtowaniem treści umowy (m.in. kara umowna, zadatek, zaliczka) oraz zagadnienia związane z wykonywaniem umów i konsekwencjami ich naruszenia (m.in. odszkodowanie i odstąpienie od umowy).
Wszelkie informacje na temat studiów znaleźć można na stronie internetowej https://prawoumow.wpia.uj.edu.pl.
[…] Wskazany przez Państwa [TEPIS i inne stowarzyszenia tłumaczy w piśmie z dn. 29.04.br. – dop. MCz] przepis art. 18 ust. 1b ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1326) jest upoważnieniem dla ministra właściwego do spraw gospodarki, który – jak wskazuje Państwa pismo – został już o Państwa wątpliwościach poinformowany.
Niezależnie od tego co opowie Państwu właściwy organ, warto nadmienić, że ustawa nie nakłada obowiązku wydania przez ministra właściwego do spraw gospodarki rozporządzenia w sprawie dodatkowych warunków technicznych i organizacyjnych potwierdzania i obsługi danych zamieszczanych w certyfikatach kwalifikowanych wydanych dla tłumaczy przysięgłych, tylko stwarza taką możliwość.
Oznacza to, że rozporządzenie może w ogóle nie być wydane jeżeli minister właściwy do spraw gospodarki uzna, że takie dodatkowe warunki nie są potrzebne. Brak rozporządzenia nie wyklucza zatem możliwości poświadczania przez tłumacza przysięgłego tłumaczenia lub odpisu pisma w postaci elektronicznej za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego. […] taki podpis jest zrównany w skutkach prawnych z podpisem własnoręcznym i wynika to bezpośrednio z art. 25 ust 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym (zob. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32014R0910).
Warto nadmienić, że kwalifikowany podpis elektroniczny to szczególny przypadek zaawansowanego podpisu elektronicznego (to podpis zaawansowany oparty na kwalifikowanym certyfikacie i złożony za pomocą kwalifikowanego). W tym kontekście istotny jest także art. 26 lit b ww. Rozporządzenia 910/2014, który stwierdza, że zaawansowany podpis elektroniczny umożliwia ustalenie tożsamości podpisującego. Ustalenie tożsamości podpisującego może opierać się o różne dane wpisane do certyfikatu podpisu elektronicznego, w szczególności może to być nr PESEL, nr dowodu osobistego, nr paszportu nr NIP itd. Składający podpis co do zasady nie może być anonimowy, gdyż inaczej tak zwana strona ufająca (ta, która weryfikuje podpis) nie miałaby pewności, kto podpisał dokument. W 2019 r. przetoczyła się dyskusja na temat nr PESEL w podpisie w związku z publicznie udostępnionym pismem PUODO do MC zob. https://uodo.gov.pl/pl/138/1120
Odrębnym zagadnieniem jest możliwość skutecznego doręczenia do sądu tłumaczenia opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym. […] Faktycznie kwestia przyjmowania tłumaczenia w postaci elektronicznej może być problematyczna – jak to Państwo stwierdzają w swoim piśmie – ale nie z powodu braku ww. rozporządzenia. Sądy często stwierdzają, że nie mają systemu teleinformatycznego, za pomocą którego można wnieść pismo procesowe w postaci elektronicznej i – co za tym idzie – dysponowanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym i tak nie pozwala na skuteczną elektroniczną komunikację z sądem. Proszę zauważyć, że ewentualne wydanie rozporządzenia na podstawie 18 ust. 1b ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego nie zmieni ewentualnych problemów z doręczaniem, gdyby takie występowały.
Zagadnienia komunikacji elektronicznej z sądami zostały opisane w artykule Kierunki informatyzacji postępowania cywilnego po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego autorstwa prof. Jacka Gołaczyńskiego i dr Anny Zalesińskiej opublikowanym w Monitorze Prawniczym nr 7/2020 (informacje dostępne też w systemach informacji prawnej).
Zmiany (w dłuższym czasie) może wprowadzić Rządowy projekt ustawy o doręczeniach elektronicznych (zob. https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=239). W obecnej wersji projektuje się zmianę art. 125 Kodeksu Postępowania Cywilnego, która także uzależnia możliwość wnoszenia pism procesowych na adres do doręczeń elektronicznych sądu, o którym mowa w art. 2 pkt 2 ustawy z 2020 r. o doręczeniach elektronicznych od tego, czy warunki techniczne i organizacyjne sądu to umożliwiają.
Warto dodać, że w Monitorze Prawniczym pojawił się kolejny artykuł, który może Państwa zainteresować: Nowe technologie w sądach na przykładzie wideokonferencji i składania pism procesowych i doręczeń elektronicznych w dobie pandemii COVID-19 (MOP 2020, Nr 12, autorzy: prof. dr hab. Jacek Gołaczyński, dr Anna Zalesińska). W przytoczonym artkule można przeczytać min.: „Inaczej natomiast sytuacja kształtuje się w zakresie pełnej dwustronnej komunikacji elektronicznej z sądem. Obecnie z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne sądy dopuszczają różne możliwości składania pism. W niektórych działają specjalnie zabezpieczone biura podawcze, w innych są wystawione dedykowane skrzynki, a w sytuacji, gdy nie ma możliwości osobistego złożenia pisma pozostaje konieczność wizyty na poczcie w celu nadania przesyłki poleconej za pośrednictwem wyznaczonego operatora. Istnieją sądy, które świadomie dopuszczają możliwość składania pism procesowych obarczonych wadami procesowymi za pośrednictwem różnych środków komunikacji elektronicznej, tj. ePUAP, poczty elektronicznej, faksu, etc. Brak jest jednak jednolitych regulacji w skali kraju. Nie bez znaczenia są również obawy stron i ich pełnomocników przed ewentualną odmienną oceną dokonanych czynności procesowych przez sąd II instancji.” Odpowiedzią na te problemy miała być tarcza antykryzysowa 3.0. Druk nr 344 dopuszczał elektroniczną komunikację z sądem. „Regulacje te zostały jednak z projektu usunięte ze stratą dla obywateli. Ośrodek Badań, Studiów i Legislacji KRRP złożył do Senatu poprawkę dotyczącą e-doręczeń. Zakładała ona wprowadzenie możliwości fakultatywnej komunikacji stron i pełnomocników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej z sądami. Niestety również propozycje te nie znalazły się w ostatecznym kształcie ustawy, która została przekazana do podpisu Prezydenta.”
W trakcie kontroli repertorium Wojewoda Kujawsko-Pomorski wytknął tłumaczce nieprawidłowość polegającą jego zdaniem na niezasadnym pobieraniu wynagrodzenia za tłumaczenie ustne powiększonego o 25% ze względu na terminologię specjalistyczną. Wojewoda zalecił tłumaczce, aby w przyszłości nie występowała o wyższą stawkę za tłumaczenie ustne specjalistyczne. W odpowiedzi tłumaczka poinformowała Wojewodę, że nie zamierza zastosować się do zalecenia przedstawionego w wystąpieniu pokontrolnym. Tłumaczka wskazała również, że tłumacz przysięgły otrzymuje wynagrodzenie na podstawie ostatecznego postanowienia organu administracji publicznej bądź prawomocnego orzeczenia sądu zlecającego tłumaczenie. Kwestionując wysokość wynagrodzenia przyznanego tłumaczce Wojewoda de facto podważa orzeczenie uprawnionego organu. W reakcji na odpowiedź tłumaczki Wojewoda przekazał sprawę Komisji Odpowiedzialności Zawodowej Tłumaczy Przysięgłych przy Ministrze Sprawiedliwości wskazując, iż „zasadne jest dokonanie oceny wykonywania zadań tłumacza przysięgłego w zakresie sposobu pobierania wynagrodzenia za tłumaczenia ustne zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa, w szczególności z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia za czynności tłumacza przysięgłego.”
W niniejszej sprawie stanowisko PT TEPIS jest jednoznaczne:
Ponieważ sprawa dotyczy kwestii nadzwyczaj istotnej dla całego środowiska tłumaczy przysięgłych, Rada Naczelna PT TEPIS postanowiła wesprzeć tłumaczkę będącą członkiem PT TEPIS poprzez sfinansowanie kosztów obrony przed KOZ przy Ministrze Sprawiedliwości. Prowadzenia sprawy podjął się adw. Paweł Gugała z kancelarii SG Legal. Na wniosek obrońcy Komisja dokonała reasumpcji postanowienia o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego i zwróciła Wojewodzie Kujawsko-Pomorskiemu wniosek o wszczęcie postępowania z żądaniem usunięcia braków formalnych, w szczególności poprzez wskazanie, o co właściwe tłumaczka jest obwiniona.
Za zgodą naszej koleżanki tłumaczki będziemy informować o dalszych losach postępowania i o jego wyniku.
